In het voorjaar van 2024 verschijnt mijn nieuwe reisgids: Elba en de Toscaanse eilanden. Het nationale park Toscaanse Archipel is met een totale oppervlakte van bijna 750 vierkante kilometer het grootste beschermde zee-natuurgebied van Europa. Van de zeven bewoonde eilanden is Elba verreweg het grootste en bekendste eiland. De andere eilanden zijn: Giglio, Capraia, Montecristo, Pianosa, Giannutri en Gorgona.
De zeven bewoonde eilanden verschillen erg van elkaar maar zijn stuk voor stuk prachtig. Behalve dat ze een eigen karakter en geschiedenis hebben, zijn ze ook op geologisch en landschappelijk gebied bijzonder divers. Wat ze met elkaar gemeen hebben is een ontspannen eilandcultuur, een grote biodiversiteit en het kristalheldere water van de Tyrreense zee, die de eilanden omringt en met elkaar verbindt. Gelukkig hebben alle eilanden duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Enkele eilanden lagen eeuwenlang letterlijk geïsoleerd, omdat ze bijvoorbeeld dienden als gevangeniseiland. Tot enkele jaren terug heeft de tijd op deze eilanden stil gestaan waardoor de natuur er ongerept is en het zeewater nog ongekende schoon.
In de Odyssee reisgids worden de zeven eilanden verkend, met veel aandacht voor de lokale cultuur en natuur, mooie wandel- en fietsroutes, bijzondere snorkel- en duikplekken, lokale gerechten en wijnen, en authentieke adresjes. Ook de persoonlijke verhalen van eilandbewoners, historische achtergronden en legenden komen aan bod. Odyssee Elba en de Toscaanse eilanden voorziet ook in de nodige praktische informatie over de mogelijkheden om naar en op de eilanden te reizen.
Plattegrond van de Santa Croce, behorende bij de beschrijving van de kapellen en kunstwerken in de Dominicus reisgids Toscane
Plattegrond van de basiliek van Santa Croce (Florence) 1) Eerste klooster 2) Eetzaal 3) Pazzi-kapel 4) Koor 5) Bardi-kapel 6) Peruzzi-kapel 7) Sacristie 8) Rinuccini-kapel 9) Kapel van het noviciaat 10) Bardi di Vernio-kapel 11) Donatello ‘Annunciatie’ 12) Preekstoel door Benedetto da Maiano 13) Bernardo Rossellino ‘Graf van Leonardo Bruni’ 14) Desiderio da Settignano ‘Graf van Carlo Marsuppini’ 15) Graf van Michelangelo Buonarroti 16) Graf van Galileo Galilei 17) Cenotaaf van Dante Alighieri 18) Graf van Vittorio Alfieri 19) Graf van Niccolò Machiavelli 20) Cenotaaf van Gioacchino Rossini 21) Graf van Ugo Foscolo.
In National Geographic Historia (editie 4/2021) staat mijn artikelover de Vliegende Hollander. Wie is toch de kapitein van het befaamde spookschip? Over de oorsprong het wereldberoemde verhaal is al veel gespeculeerd. Een hardnekkig misverstand is dat die in de Engelse literatuur ligt. Die aanname klopt niet, de Engelse schrijvers gaven immers zelf al aan dat hun versie van het verhaal was gebaseerd op een oude Nederlandse zeemanssage. Dat blijkt ook nog eens uit een Nederlands gedicht uit 1822: Het Vliegende Schip – een vertelling, algemeen onder de zeelieden bekend. Tijdens mijn onderzoek ontdekte ik ook twee scheepsjournaals uit het begin van de negentiende eeuw. Daarin wordt het ontstaan van de zeemanssage voor het eerst nauwkeurig beschreven. Er staan allerlei details in, die pas láter in de literatuur over de Vliegende Hollander zijn verschenen. Dankzij deze bronnen is nu aantoonbaar dat het verhaal van de Vliegende Hollander op de historische persoon Barend Fokkes is gebaseerd. In mijn artikel lees je hoe de moedige prestaties van een Terschellinger schipper werden overschaduwd door de zeemanslegende van het Vliegende Schip, die bij Engelse zeelieden bekend werd als ‘The Flying Dutchman’.
Bekijk hier de blogserie ‘In het spoor van de Mol in Toscane’, die ik nog tijdens het jubileumseizoen van ‘Wie is de Mol?’ in 2020 op deze website publiceerde. Toevallig was eerder dat jaar mijn nieuwe Dominicus reisgids Toscane gepubliceerd. Het jubileumseizoen van ‘Wie is de Mol?’ in Toscane was voor mij dan ook een feest van herkenning! Alle plekken staan in de reisgids beschreven. Naast een beschrijving van alle locaties uit ‘Wie is de Mol?’ geef ik in deze driedelige blogserie ook tips voor bezienswaardigheden in de omgeving. De foto’s heb ik allemaal zelf gemaakt.
Wil je zelf in het spoor van de Mol in Toscane treden? In mijn blogserie en reisgids vind je heel veel informatie. Maar stel hieronder gerust vragen. Ik vind het natuurlijk ook leuk om achteraf te horen hoe je de reis hebt ervaren.
Meer lezen over Toscane?
Dominicus Toscane is de meest actuele Nederlandstalige reisgids van Toscane. De tweede, geheel herziene druk verscheen in november 2022. De gids geeft veel achtergrondinformatie en reistips over Toscane en daarnaast een fijne selectie van adresjes. Alle foto’s in de gids zijn door mijzelf gemaakt. De gids is onder andere hier te bestellen.
Door het hek wandel ik een groene oase binnen, een licht glooiend landschap met rododendrons en berken. De voormalige eigenaresse van het landgoed heeft in haar testament laten vastleggen dat deze nooit gekapt mogen worden. Wientjesvoort Zuid is een plek met natuur- en cultuurhistorische waarde. Onder de grond ligt zelfs nog een nederzetting uit de Steentijd.
Overnachten in een yurt op natuurcamping Wientjesvoort
Aan de rand van het terrein staan een aantal yurt’s en tipi’s, met hier en daar een houtwal ertussen. Om de plek zelf te ervaren, logeer ik een nacht in een yurt, samen met mijn tienjarige dochter. Deze is al snel na aankomst verdwenen: samen met de dochters van de beheerders is ze de paarden aan het te verzorgen. Onze Mongoolse tent is goed voorzien, met onder andere een comfortabel bed, een gasstel en een houtkacheltje. ’s Avonds schijnt door de lichtkoepel het zachte licht van de volle maan. De volgende morgen worden we vroeg wakker. Buiten ligt alles onder een laagje dauw. We wandelen door de serene rust van het sprookjesachtige landschap, waar alleen de wetten van de natuur gelden.
Wat opvalt is dat je hier geen geboden of verboden treft, maar vooral vriendelijkheid en welwillendheid.‘Regels horen niet van bovenaf opgelegd te worden’, legt beheerder Wieteke uit. ‘Iedereen die hier te gast is, moet het zelf gaan aanvoelen. Natuurlijk heb ik wel wat basisregels opgesteld om op terug te kunnen vallen. Zo wordt hier niet gebouwd en niet gewoond, er mag alleen worden gerecreëerd. En het afval wordt duurzaam gescheiden. Er komen nog een paar jaarplekken bij, maar verder moet er ruimte blijven voor passanten. We zoeken mensen die zich echt willen binden aan het terrein.
Tijdens de Bigheart-kampen leven we als een familie, waarin het gaat om aandacht, liefdevolle verbinding en hoe we met de aarde omgaan”
Wieteke de Vries
Een oefening in samenleven. Wieteke en haar partner Hans hebben er lang naar gezocht en verschillende alternatieve woonvormen uitgeprobeerd: van leefgemeenschappen in Frankrijk en België tot de vrijstaat ADM in Amsterdam en het opstartende ecodorp Bergen. Maar daar ging het uiteindelijk vooral over de onderlinge relaties en groepsprocessen. ‘Het schiet niet op als je wel vijf keer per week moet vergaderen’, verzucht Wieteke. Dat bleek niet te passen bij hun eigen, meer pragmatische instelling.
Wientjesvoort Zuid zijn ze daarentegen blanco ingestapt, zonder van te tevoren te bepalen hoe het terrein zou worden ingericht: ‘We bekijken wat de plek zelf aangeeft.’ Zo is achter op het terrein een plek gecreëerd, waar allerlei ceremonieën gehouden worden. Twee keer per jaar staat hier een week lang alles in het teken van de zweethut-ceremonies die worden gegeven door de Amerikaan Carl Bigheart. Tijdens zijn laatste bezoek aan Nederland verwoordde de sjamaan het als volgt: ‘You first commit yourself to this piece of earth, and then to the people’.
Wieteke: ‘Als iemand hier komt en er een goed gevoel bij heeft, dan kan er iets ontstaan. Dat gaan we niet forceren door verplichte bijeenkomsten. Wel zijn er vrijwillige klusdagen. Op die dagen ben je echt met het terrein bezig: met de boomverzorging, het kippenhok, het houthakken. Dat moet volgens ons ook de insteek zijn: laten we eerst deze plek maar eens verzorgen, dan komt de rest vanzelf. We leven tijdens de Bigheart-kampen als een familie, waarin het gaat om aandacht, liefdevolle verbinding en hoe we met de aarde omgaan. Dat is iets wat we hier niet alleen in die weken, maar ook in ons dagelijks leven willen realiseren.
Terwijl ik Wieteke interview, zie ik mijn dochter op een wit paard langsrijden – zij met blote voeten, het paard zonder zadel. Pipi Langkous-achtige tafrelen. Op een heel natuurlijke manier zijn de kinderen de hele dag met de paarden in de weer. Ze voeren circuskunstjes uit, gaan achterstevoren op de paarden zitten, erop staan en helpen elkaar daarbij. Als we de spullen pakken voor ons vertrek, vertrouwt mijn dochter me toe: “Ik zou hier wel willen wonen…
Wil je ook verblijven in een yurt op Wientjesvoort Zuid? Kijk op supertrips.nl. Ook kunnen er op Wientjesvoort (school)kampen worden gehouden en de jaarfeesten worden gevierd.
Initiatiefnemers Wieteke de Vries, Hans Polak, David Schaling en de stichting Land of Seattle hebben zich verenigd in Vrienden van Wientjesvoort Zuid. Ze huren het, maar het streven is om het terrein uiteindelijk te verwerven als gemeenschapsgrond. Hun wens is ervoor te zorgen dat de grond ‘geneutraliseerd’ wordt en de grond niet meer kan worden gekocht of verkocht op de markt. Dit vanuit de gedachte dat als grond wordt verhandeld er – ten koste van de natuur – toch weer gebouwd gaat worden.
Dit artikel publiceerde ik eerder in het magazine AM:
